The five people you meet in Heaven- βιβλιοκριτική

The Five People you meet in Heaven
(Οι Πέντε Άνθρωποι που συναντάς στον Παράδεισο)

Άραγε, πώς είναι αυτό που λέμε «Παράδεισος»; Κι όταν φτάνει κανείς εκεί, τι τον περιμένει;
Πρόκειται για ένα ερώτημα που λίγο-πολύ όλους μας έχει κατά καιρούς προβληματίσει. Οι άνθρωποί μας χάνονται, ήρεμα ή βίαια, νωρίτερα ή αργότερα κι εμείς βρισκόμαστε συνεχώς αντιμέτωποι με τον θάνατο, που άλλοι αποκαλούν τέλος κι άλλοι μια νέα, αιώνια αρχή.
Ο Eddie, ένας φιλήσυχος 83χρονος συντηρητής στο λούνα-παρκ Ruby Pier κάπου στην αμερικανική επαρχεία. Eίναι ο μόνος που απέμεινε από την οικογένειά του, αφού οι γονείς, ο αδερφός κι η πολυαγαπημένη του γυναίκα έχουν φύγει προ πολλού. Παιδιά δεν έχει, οπότε όλη του η ζωή είναι το παμπάλαιο λούνα-πάρκ. Μέχρι που μια μέρα, στην προσπάθειά του να σώσει ένα μικρό κορίτσι από ένα μανιασμένο βαγόνι στον Τροχό, χάνει τη ζωή του και πηγαίνει στον…Παράδεισο, όπου τον περιμένουν τα πιο σημαντικά μαθήματα που έχει λάβει ποτέ.
Στον Παράδεισο, έναν χωροχρόνο που μεταβάλλεται συνεχώς ανάλογα με τις συνθήκες, ο Eddie θα συναντήσει πέντε πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ζωή του με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και θα μάθει τι θα πει θυσία κι αυτοθυσία, αγάπη, συγχώρεση, έρωτας, αξία της ζωής και τέλος, αν αυτή η άχαρη και αναίτια ζωή, που ο ίδιος θεωρεί ότι έζησε, είχε κάποιο νόημα και σκοπό. Πρόσωπα, όπως ο πατέρας του κι η σύζυγός του, που γνώριζε και αγαπούσε, θα περάσουν από μπροστά του, όπως και άλλοι: Ένας μπλε άνθρωπος και ένα μικρό κορίτσι από την Ασία, που δεν έχει ιδέα για την ύπαρξή τους, θα τον βοηθήσουν σ’αυτό το παράδοξο μετά θάνατον ταξίδι προς την αυτογνωσία και την εξιλέωση, μέχρι να βρει κι αυτός το δικό του Παράδεισο, όπως τον θέλει, αιώνιο και λαμπερό…
Ο Mitch Albom εμπνέεται, κατά τα λεγόμενά του στον πρόλογο του βιβλίου του αυτού, από τον αγαπημένο του θείο Edward Beitchman, «τον πρώτο άνθρωπο που μου άνοιξε μια πόρτα στον Παράδεισο». Έτσι, «εικόνα και ομοίωση» του θείου του είναι ο Eddie, που περνά από μια ζωή κατασπαλημένη κι άδεια σ’έναν Παράδεισο χρωματιστό, πολυθεματικό και γεμάτο γνώση και συναισθήματα. Ο συγγραφέας επιδεικνύει μια εξαιρετικά γόνιμη φαντασία και φτιάχνει έναν Παράδεισο όπως θα τον θέλαμε όλοι, όπου έχουμε την ευκαιρία να επιλέξουμε το περιβάλλον και τα άτομα που θα μας συντροφεύουν αιώνια, χωρίς τις επίγειες ανησυχίες και λάθη. Πέρα, όμως, από το περιγραφικό του θέματος, υπάρχει μια στέρεη και σημαντική ιστορία που πραγματεύεται όλες τις αξίες και σταθερές της ανθρώπινης ζωής και τις επαναπροσδιορίζει μέσα από το πρίσμα του τετελεσμένου που χαρακτηρίζει τον θάνατο. Έτσι, ο ήρωας, αλλά κι ο αναγνώστης που εύκολα συνεπαίρνεται από την πλοκή και τους διαλόγους, μαθαίνει την τιμή και το τίμημα όλων των πραγμάτων, συναισθημάτων και περιστάσεων που περνούν απ’τη ζωή του, ώστε να αντλήσει μόνο τα καλά και να ξεπεράσει τα κακά, για να ανυψωθεί η ψυχή του και να αποτελέσει ο ίδιος τον δάσκαλο για τους συνανθρώπους του, αφού «έτσι, γίνεται στον Παράδεισο…κι εσύ, με τη σειρά σου, θα είσαι ένας από τους πέντε ανθρώπους που θα πρέπει να συναντήσει κάποιος άλλος που θα ‘ρθει εδώ».
Πρόκειται για ένα γλυκύτατο μυθιστόρημα, που καταφέρνει να συγκινήσει, να διδάξει-χωρίς δασκαλίστικο ύφος-, να συνεπάρει και να εξάψει τη φαντασία ακόμα και του πιο σκεπτικιστή αναγνώστη και, τέλος, να δώσει ελπίδα για τον άγνωστο και τρομακτικό, ίσως, κόσμο της μεταθανάτιας εμπειρίας. Το μόνο αρνητικό είναι ότι ακόμα δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά, πράγμα που θα συμβεί μάλλον γρήγορα μιας και πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου επιτυχία με παραμονή στην κορυφή της λίστας των best-seller των New York Times επί 95 εβδομάδες, με πάνω από 5 εκατομμύρια αντίτυπα, που οδήγησε σε μεταφράσεις σε πολλές γλώσσες αλλά και σε μια τηλεοπτική μεταφορά, με πρωταγωνιστές τον Jon Voight και την Ellen Burnstyn. Στα ελληνικά από τον ίδιο συγγραφέα κυκλοφορεί ήδη το «Μεγαλύτερο Μάθημα της Ζωής» («Tuesdays with Morrie»).
Αντί για επίλογο, θα ήθελα να πω ότι το προτείνω ανεπιφύλακτα σε όλους. Θα πιάσετε σίγουρα τον εαυτό σας να κλαίει και να γελάει απ΄τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά το κυριότερο είναι ότι, χάρη στον Albom, μας δίνεται η ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι πριν να είναι πολύ αργά, διαβάζοντας απλά αυτό το ειλικρινές και αληθινό βιβλίο, γραμμένο σαν μια ιστορία για μικρούς και μεγάλους, νέους και γέρους, καλούς και κακούς, παρόντες κι απόντες.

Ηλιάννα Γαλλή-Βαρειά
iligvareia@hotmail.com